روانشناسی اجتماعی
علیرضا شریفی اردانی؛ فرهاد خرمائی
چکیده
مقدمه: والدین در شکل‌گیری مهارت اجتماعی فرزندان نقش بسیار مهمی دارند، از این رو هدف پژوهش حاضر، تبیین مهارت‌های اجتماعی فرزندان بر اساس سرمایه اجتماعی و فرهنگی والدین با توجه به نقش واسطه‌ای سبک‌های والدین در برخورد با هیجانات منفی فرزندان بود.روش: روش پژوهش از نوع توصیفی –همبستگی و جامعه آماری والدین دانش آموزان مقطع ...
بیشتر
مقدمه: والدین در شکل‌گیری مهارت اجتماعی فرزندان نقش بسیار مهمی دارند، از این رو هدف پژوهش حاضر، تبیین مهارت‌های اجتماعی فرزندان بر اساس سرمایه اجتماعی و فرهنگی والدین با توجه به نقش واسطه‌ای سبک‌های والدین در برخورد با هیجانات منفی فرزندان بود.روش: روش پژوهش از نوع توصیفی –همبستگی و جامعه آماری والدین دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 1399-1400 بود. حجم نمونه 500 نفر و با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای انتخاب شدند که در نهایت 419 نفر پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای مهارت‌های اجتماعی، سبک‌های برخورد والدین با هیجانات منفی فرزندان، سرمایه اجتماعی خانواده و سرمایه فرهنگی بود. از نرم‌افزار SmartPls3 نیز جهت تجزیه‌وتحلیل مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شد.یافتهها: یافتهها نشان داد که سرمایه اجتماعی هم به‌طور مستقیم (001/0> p، 26/0=β) و هم به‌واسطه سبک‌های حمایتی (009/0> p، 044/0=β) و غیر حمایتی (013/0> p، 033/0=β) برخورد با هیجانات فرزندان، منجر پیشبینی مهارت‌های اجتماعی فرزندان می‌گردد. سرمایه فرهنگی به‌طور مستقیم با سبک‌های حمایتی (043/0> p، 11/0=β) برخورد با هیجانات فرزندان ارتباط دارد و همچنین سرمایه اجتماعی (001/0> p، 22/0=β) نیز نقش قابل‌توجهی در تبیین نحوه برخورد والدین با هیجانات فرزندان داشت. شاخص‌های برازش مدل بعد از اصلاح (089/0=SRMR و 61/0=NFI) نیز نشان داد که مدل مذکور برازش مناسبی دارد.نتیجهگیری: به‌طورکلی برخورداری از سرمایه‌های اجتماعی و فرهنگی موجب تغییرات ذهنی و رفتاری کنشگران اجتماعی (والدین و فرزندان) می‌شود و این تغییرات خود را در سبک‌های والدین در برخورد با هیجانات و همچنین مهارت اجتماعی فرزندان نشان می‌دهد.
ابوالفضل قاسم زاده؛ محب پناهی قراداغلو؛ حامد مینایی
چکیده
مقدمه: امروزه مسئولیت‌پذیری کارکنان مورد توجه سازمان‌ها علمی – آموزشی قرار گرفته است. از این رو تحلیل ارتباط مسئولیت‌پذیری دبیران، با سایر مفاهیم سازمانی ضروری است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثر جامعه‌پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی بر مسئولیت‌پذیری با نقش میانجی تعهد سازمانی دبیران بود.
روش: این پژوهش جزء تحقیقات توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: امروزه مسئولیت‌پذیری کارکنان مورد توجه سازمان‌ها علمی – آموزشی قرار گرفته است. از این رو تحلیل ارتباط مسئولیت‌پذیری دبیران، با سایر مفاهیم سازمانی ضروری است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثر جامعه‌پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی بر مسئولیت‌پذیری با نقش میانجی تعهد سازمانی دبیران بود.
روش: این پژوهش جزء تحقیقات توصیفی – همبستگی مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری بود. جامعۀ آماری شامل کلیه دبیران متوسطه اول آموزش و پرورش ناحیه چهار تبریز به تعداد 550 نفر بود. حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای و جدول مورگان 218 نفر انتخاب شدند. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامههای استاندارد جامعه‌پذیری سازمانی تائورمینا (1994)، سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال (1998)، مسئولیت‌پذیری کارول (1991) و تعهدسازمانی آلن و میر (1996) استفاده شد.
یافتهها: نتایج نشان داد، رابطه مثبت و معنی داری بین متغیر جامعه‌پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی با مسئولیت‌پذیری به ترتیب (80/0, ß = 18/0 (ß = و رابطه مثبت و معنی داری بین متغیر جامعه‌پذیری سازمانی و سرمایه اجتماعی با تعهد سازمانی به ترتیب (85/0, ß = 13/0 (ß = وجود دارد. همچنین در مدل تجربی پژوهش حاضر، نقش میانجی تعهد سازمانی در رابطه بین متغیرها در مدل تائید شد.
نتیجهگیری: با توجه به یافتهها، متغیرهای جامعه‌پذیری سازمانی، سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی برای مسئولیت‌پذیری کارکنان سازمانی باید مورد توجه قرار گیرد. زیرا در سایه مسئولیت‌پذیری بودن معلمان در تمام ابعاد زندگی شاهد تسهیل روند و دستیابی به اهداف سازمانی خواهند بود.
لیلا عبیدی حوریلر؛ وارتوحی پابویان؛ هرند آوانسیان
چکیده
مقدمه: امروز موضوع شایستگی حرفه‌ای کارکنان مورد توجه سازمان‌ها بهویژه نهادهای علمی قرار گرفته است. مطالعه شایستگی حرفه‌ای اعضای هیأت علمی به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام دانشگاهی ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و هوش هیجانی با شایستگی حرفه‌ای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها بود. روش: روش تحقیق، توصیفی ...
بیشتر
مقدمه: امروز موضوع شایستگی حرفه‌ای کارکنان مورد توجه سازمان‌ها بهویژه نهادهای علمی قرار گرفته است. مطالعه شایستگی حرفه‌ای اعضای هیأت علمی به عنوان یکی از ارکان اصلی نظام دانشگاهی ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و هوش هیجانی با شایستگی حرفه‌ای اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها بود. روش: روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی است. جامعه آماری شامل اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های شمال غرب کشور در سال 1398 بودند که از میان آنها تعداد 335 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامۀ سرمایه اجتماعی(ناهاپیت و گوشال 1998)، هوش هیجانی(گلمن 1998) و پرسشنامه محقق ساخته شایستگی حرفه‌ای بود که روایی آن از طریق اعتبار صوری و پایایی نیز با آزمون آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمد. دادهها با آزمون‌های آماری همبستگی و معادلات ساختاری و در نرم‌افزارهای SPSS و Amos تحلیل شدند. یافتهها: نتایج نشان داد میانگین متغیرهای شایستگی حرفه‌ای، سرمایه اجتماعی و هوش هیجانی بر حسب نمرات بین 1 تا 5 به ترتیب (49/3)، (04/3) و (11/3) در حد متوسط بودند. سرمایه اجتماعی و هوش هیجانی با شایستگی حرفه‌ای اعضای هیأت علمی (59/0=r و 01/0 < P) و (57/0=r و 01/0 < P) به ترتیب رابطه معنادار و مستقیمی دارند و میتوانند حدود 53/0 واریانس متغیر ملاک را پیشبینی نمایند. نتیجهگیری: با توجه به نتایج حاصل شده میتوان گفت هوش هیجانی و سرمایه اجتماعی بر شایستگی اساتید دانشگاه مؤثر هستند و بهتر است در سیاست گذاری‌های نظام دانشگاهی بیشتر به آنها توجه کرد.
مهدی امیدیان؛ محمود اسماعیل پور اشکفتکی
چکیده
هدف: شیوع بیماری کرونا و اجرای قانون‌های پیشگیرانه، تاثیرات گوناگونی بر ابعاد روانی و اجتماعی افراد جامعه گذاشته است. هدف از این پژوهش مطالعه ارتباط حمایت اجتماعی دانشجویان با مولفههای سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی در بحران همه‌گیری کرونا بود. روش: پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری را کلیه دانشجویان استان چهارمحال ...
بیشتر
هدف: شیوع بیماری کرونا و اجرای قانون‌های پیشگیرانه، تاثیرات گوناگونی بر ابعاد روانی و اجتماعی افراد جامعه گذاشته است. هدف از این پژوهش مطالعه ارتباط حمایت اجتماعی دانشجویان با مولفههای سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی در بحران همه‌گیری کرونا بود. روش: پژوهش از نوع توصیفی-همبستگی و جامعه آماری را کلیه دانشجویان استان چهارمحال و بختیاری در نیمسال دوم سال تحصیلی 99-1398 با تعداد بالغ بر 40000 نفر تشکیل می‌دادند. گروه نمونه 402 دختر و پسر دانشجو بودند که توسط پرسشنامه حمایت اجتماعی(زیمت و همکاران، 1998)، پرسشنامه سرمایه اجتماعی(پاتنام، 2000) و پرسشنامه سرمایه روانشناختی(لوتانز و همکاران، 2007) به شکل اینترنتی و از طریق درگاه‌های مجازی ارزیابی شدند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از روش ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون هم‌زمان استفاده شد. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی بصورت مثبت با حمایت اجتماعی دانشجویان، همبستگی دارند. همچنین مشخص شد که سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی، به ترتیب 24 و 48 درصد از تغییرات حمایت اجتماعی را پیشبینی می‌کنند(001/0p <). نتیجه گیری: به نظر میرسد میتوان گفت حمایت اجتماعی دانشجویان با مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی قابل پیشبینی است و دارای تلویحات کاربردی در تهیه مداخله‌های در بحران در زمان شیوع بیماری کرونا و بعد از آن است.
موسی سعادتی
چکیده
مقدمه: امروزه سبک رانندگی مخاطرهآمیز در بین شهروندان بهویژه قشر جوان یکی از مهمترین دغدغههای اجتماعی میباشد که پیامد آن میتواند، علاوه بر خود فرد، صدمات جبرانناپذیری را بر سایر کنشگران اجتماعی وارد سازد و موجب اختلال در نظم و انضباط اجتماعی شود. پژوهش حاضر نیز با هدف تبیین اجتماعی رانندگی مخاطرهآمیز بر اساس ...
بیشتر
مقدمه: امروزه سبک رانندگی مخاطرهآمیز در بین شهروندان بهویژه قشر جوان یکی از مهمترین دغدغههای اجتماعی میباشد که پیامد آن میتواند، علاوه بر خود فرد، صدمات جبرانناپذیری را بر سایر کنشگران اجتماعی وارد سازد و موجب اختلال در نظم و انضباط اجتماعی شود. پژوهش حاضر نیز با هدف تبیین اجتماعی رانندگی مخاطرهآمیز بر اساس سازه سرمایه اجتماعی به انجام رسیده است. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر پیمایش میباشد و جامعه آماری نیز، شامل جوانان شهر تبریز به تعداد 579694 نفر میباشد که از این تعداد، 630 نفر با استفاده از فرمول آماری کوکران و شیوه خوشهای چندمرحلهای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند، ابزار گردآوری اطلاعات نیز پرسشنامه محقق ساخته میباشد، همچنین جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزارهای SPSS 22 استفاده شده است. یافتهها: نتایج تحقیق حاکی از آن است که همبستگی بین تمامی مولفههای سرمایه اجتماعی با رانندگی پرخطر در سطح معناداری کمتر از 01/0 به تأئید رسید، نوع رابطه نیز منفی و معکوس میباشد. نتایج تحلیل رگرسیونی نیز نشان داد که متغیرهای حاضر در مدل رگرسیونی توانستهاند 5/11 درصد از تغییرات متغیر رانندگی مخاطرهآمیز را پیشبینی نمایند. نتیجهگیری: با توجه به رابطه معنادار و نقش مؤثر سرمایه اجتماعی در پیشبینی رانندگی مخاطرهآمیز در پژوهش حاضر، میتوان اذعان نمود که برخورداری از سرمایه اجتماعی میتواند در برابر مسایل و آسیبهای اجتماعی بهمراتب رانندگی پرخطر جوانان همچون سپری عمل نماید. از اینرو، بسترسازی جهت بهبود و افزایش سرمایهاجتماعی جوانان هم در سطح خانواده و هم درسطح جامعه بیش از پیش ضروری به نظر میرسد.
کاوه صیدمرادی؛ عبداله شفیع آبادی؛ نورعلی فرخی؛ حسین سلیمی بجستانی؛ آرزو غفوری
دوره 9، شماره 36 ، اسفند 1398، ، صفحه 89-114
چکیده
چکیده مقدمه: به دلیل افزایش بلایای طبیعی و اثرات آن بر جامعه، تأکید بر نقش عوامل اجتماعی در مواجهه با آنها افزایش یافته است؛ ولی هنوز پژوهش‌ها به روشنی به تبیین این عوامل نپرداخته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی فرآیند بهره‌مندی از سرمایه اجتماعی در تاب‌آوری زلزله زدگان کرمانشاه انجام شد. روش: رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش از نوع ...
بیشتر
چکیده مقدمه: به دلیل افزایش بلایای طبیعی و اثرات آن بر جامعه، تأکید بر نقش عوامل اجتماعی در مواجهه با آنها افزایش یافته است؛ ولی هنوز پژوهش‌ها به روشنی به تبیین این عوامل نپرداخته‌اند. پژوهش حاضر با هدف بازنمایی فرآیند بهره‌مندی از سرمایه اجتماعی در تاب‌آوری زلزله زدگان کرمانشاه انجام شد. روش: رویکرد پژوهش کیفی و روش پژوهش از نوع داده بنیاد بود. بدین منظور 27 نفر از زلزله‌زدگان کرمانشاه به روش نمونهگیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق مورد مطالعه قرار گرفتند. دادهها پس از جمعآوری، ثبت و کدگذاری، در قالب مقوله‌های اصلی دسته‌بندی شدند و از طریق فنون کدگذاری کوربین و اشتراوس، کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی، تحلیل شدند. یافتهها: براساس نتایج به‌دست آمده، احساس مسئولیت به عنوان مقوله هسته‌ای انتخاب شد. شرایط علی عبارت بود از احترام و ارزش و حمایت عاطفی اقوام، خانواده و دوستان. شبکه‌های اجنماعی گسترده به عنوان شرایط زمینه‌ای و کمک‌های مردمی به عنوان شرایط واسطه‌ای انتخاب شد. راهبردهای مورد استفاده عبارت بود از الگوگیری، شوخ طبعی و اشتغال و سرگرمی. در نهایت، اتحاد و همبستگی، مشارکت و همکاری و نوع‌دوستی به عنوان پیامد این الگو معرفی شد. نتیجهگیری: با توجه به اینکه سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مهم تاب‌آوری در برابر زلزله است و میتوان آن را تقوبت کرد، پیشنهاد می‌شود مؤسسات و نهادهای مرتبط با بحران و تاب‌آوری به الگوی مطرح شده توجه ویژه داشته باشند.
احسان بختیاری؛ پرویز صباحی؛ ابوالفضل کرمی؛ مجید صفاری نیا
دوره 9، شماره 35 ، آذر 1398، ، صفحه 1-20
چکیده
تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی در هر جامعه ای امری ضروری و حـائزاهمیت است. سرمایه اجتماعی متاثر از متغیرهای اجتماعی همچون عدالت و هنجاری موجود در اجتماع می باشد. عدالت درسازمان بیان کنندةبرابری وحفظ رفتاراخلاقی دریک سازمان است. از سوی دیگر الگوی هنجاری حاکم بین افراد می تواند نحوه تعامل افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این پژوهش باهدف بررسی ...
بیشتر
تحلیل وضعیت سرمایه اجتماعی در هر جامعه ای امری ضروری و حـائزاهمیت است. سرمایه اجتماعی متاثر از متغیرهای اجتماعی همچون عدالت و هنجاری موجود در اجتماع می باشد. عدالت درسازمان بیان کنندةبرابری وحفظ رفتاراخلاقی دریک سازمان است. از سوی دیگر الگوی هنجاری حاکم بین افراد می تواند نحوه تعامل افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این پژوهش باهدف بررسی تاثیرمداخله ای عدالت سازمانی ادراک شده وهنجارسازمانی برسرمایه اجتماعی معلمان انجام شد. بدین منظور از بین دبیران مقطع متوسطه اول اداره آموزش و پرورش شهرستان ورامین در سال تحصیلی 96-1395 120نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به تصادف در گروه های پژوهش گمارش شدند. ابزارهای سنجش شامل متن های کوتاه هالند، و پرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیره با سطح اطمینان 95 درصد تحلیل شد. نتایج نشان داد که عدالت سازمانی ادراک شده و هنجارسازمانی بر سرمایه اجتماعی رابطه ای و ساختاری معلمان تاثیر دارد. باتوجه به این نتیجه ،زمانی که معلمان ادراک مناسبی ازعدالت سازمانی وهنجارسازمانی داشته باشند،سرمایه اجتماعی بیشتری نشان می دهندوباعث هم افزایی درسازمان خود می شوند.
بهمن اکبری گوابری؛ ازاده فرگت؛ ساناز علی خواه؛ ملیناز مجیدی
دوره 9، شماره 33 ، خرداد 1398، ، صفحه 95-114
چکیده
چکیده هدف پژوهش حاضر تعیین نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی در پیش بینی صمیمیت زناشویی زوجین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و معادله پیش بین بود. جامعه آماری شامل زوجین مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر رشت در دوماهه پایانی سال 1396 به تعداد تقریبی 300 نفر که از این بین تعداد 165 نفر نمونه بر اساس جدول مورگان و به نمونهگیری گیری ...
بیشتر
چکیده هدف پژوهش حاضر تعیین نقش سرمایه اجتماعی و سرمایه روانشناختی در پیش بینی صمیمیت زناشویی زوجین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی و معادله پیش بین بود. جامعه آماری شامل زوجین مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر رشت در دوماهه پایانی سال 1396 به تعداد تقریبی 300 نفر که از این بین تعداد 165 نفر نمونه بر اساس جدول مورگان و به نمونهگیری گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامههای سرمایه روانشناختی لوتانز (2007)، سرمایه اجتماعی اونیکس و بولن(2000) و صمیمیت زناشویی تامپسون و والکر (2003) را تکمیل کردند. دادهها با استفاده از آزمون‌های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین نمره کل سرمایه اجتماعی و خرده مقیاسهای مشارکت در جامعه محلی، عاملیت اجتماعی، احساس امنیت و اعتماد، تعاملات با خانواده و دوستان، تحمل تنوع، ارزش زندگی و تعاملات شغلی؛ و بین نمره کل سرمایه روانشناختی و خرده مقیاسهای خودکارآمدی، امیدواری، تاب آوری و خوش بینی با صمیمیت زناشویی زوجین رابطه مثبت و معنادار وجود دارد (05/0P<).
شهلا پاکدامن؛ فرشته سادات مرتضوی نصیری؛ عطیه عرب محبی شهرابی؛ سید محمد ساداتیان
دوره 8، شماره 30 ، شهریور 1397، ، صفحه 79-92
چکیده
چکیده
مقدمه: سرمایه اجتماعی به مجموعه منابعی گفته می‌شود که هر فرد یا گروه برای برقراری ارتباط در اختیار دارد، این منابع با فراهم آوردن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های دوگانه آن بین دانش‌آموزان دختر و پسر شهر تهران انجام گرفت.
روش:جامعه ...
بیشتر
چکیده
مقدمه: سرمایه اجتماعی به مجموعه منابعی گفته می‌شود که هر فرد یا گروه برای برقراری ارتباط در اختیار دارد، این منابع با فراهم آوردن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرمایه اجتماعی و مؤلفه‌های دوگانه آن بین دانش‌آموزان دختر و پسر شهر تهران انجام گرفت.
روش:جامعه آماری این پژوهش، نوجوانان 12 تا 18 ساله شهر تهران بودند که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 255 نفر (109 دختر و 146 پسر) به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. به‌منظور جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه سرمایه‌ی اجتماعی دانش آموزان نوجوان (SCQ-AS؛ پاویا و همکاران، 2014) استفاده شد. این پرسشنامه توسط پژوهشگران حاضر هنجاریابی و برای نخستین بار به کار گرفته شد. در نسخه هنجار شده برای نوجوانان ایرانی ساختار دوعاملی به دست آمد. توزیع داده‌های مربوط به متغیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن غیرطبیعی بود. بنابراین دادهها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آزمون U مان ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: دختران نسبت به پسران در سطوح بالاتری از سرمایه اجتماعی قرار دارند. در بعد «انسجام اجتماعی در مدرسه» نیز نمرات دختران سطوح بالاتری را نشان می‌دهد. در بعد «اعتماد» اگرچه پسران نمرات بالاتری را کسب کرده‌اند اما تفاوت نمرات در این بعد بین دو گروه معنادار نیست.
نتیجهگیری: جنس دانش2آموزان در میزان سرمایه اجتماعی آنها تأثیر گذار است. یافته‌های این پژوهش میتواند در تدارک بسته‌های آموزشی مخصوص والدین و معلمان و کمک به ارتقای سلامت روانشناختی دانش آموزان نوجوان مفید واقع شود.