پژوهش های روانشناسی اجتماعی

شماره جاری

بر اساس شماره‌های نشریه

بر اساس نویسندگان

بر اساس موضوعات

نمایه نویسندگان

نمایه کلیدواژه ها

درباره نشریه

اهداف و چشم انداز

اعضای هیات تحریریه

همکاران اجرایی نشریه

اصول اخلاقی انتشار مقاله

فرایند پذیرش مقالات

بانک ها و نمایه نامه ها

پیوندهای مفید

پرسش‌های متداول

اخبار و اعلانات

فرم ها

راهنمای تنظیم مقاله

شرایط و ضوابط ارسال مقاله

سرمایه اجتماعی و گرایش به فرار از خانه دختران دبیرستانی نقش واسطه‌ای خوش‌بینی و امیدواری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه زنجان

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه زنجان

چکیده

مقدمه: فرار از منزل نوجوانان یکی از معضلات گریبان­گیر خانواده­ها و جوامع امروزی است. نوجوان بدون توجه به عواقب آتی این عمل و صرفاً برای خلاصی از مشکلات درون خانواده اقدام به فرار از منزل می­کند و با این عمل، مشکلات بیشتری را هم برای خود و هم برای جامعه ایجاد می­کند. از این­رو لازم است عوامل مؤثر در پیشگیری از آن شناسایی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی، در گرایش به فرار از منزل دختران دبیرستانی، با مدنظر قرار دادن نقش واسطه­ای متغیرهای روان­شناختیِ امیدواری و خوش­بینی، انجام شد.
روش: پژوهش حاضر با روش همبستگی بر روی 350 نفر از دانش­آموزان دبیرستان­های دخترانه شهر تهران، انجام شد. آزمودنی­ها با روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب و به پرسش­نامه­های سرمایه اجتماعی دلاویز (1384)، گرایش به فرار از منزل افراسیابی (1390)، خوش­بینی شایر و کارور (1985) و امیدواری اسنایدر (1991) پاسخ دادند. تحلیل عاملی ابزارهای تحقیق انجام شد و بعد از حذف گویه­های با بار عاملی غیرمعنی­دار، مدل پیشنهادی پژوهش با استفاده از نرم­افزار LISREL و روش تحلیل مسیر بررسی شد.
یافته­ها: نتایج نشان داد که اثر مستقیم سرمایه اجتماعی بر امیدواری، خوش­بینی و گرایش به فرار از منزل ( به ترتیب 50/0، 52/0 و 26/0-) و اثر خوش­بینی و امیدواری بر گرایش به فرار از منزل (به ترتیب 25/0- و 19/0-) معنادار می­باشد. همچنین نتایج، نقش واسطه­ای معنادار خوش­بینی و امیدواری را، در رابطه بین سرمایه اجتماعی و گرایش به فرار از منزل، نشان دادند و مدل پیشنهادی پژوهش، از برازندگی مطلوب برخوردار بود.
نتیجه­گیری: براساس یافته­های حاضر می­توان نتیجه گرفت که با افزایش سرمایه اجتماعی می­توان گرایش به فرار از خانه را در دختران کاهش داد و نیز با تقویت امیدواری و خوش­بینی، هم به صورت مستقیم می­توان از گرایش به فرار دختران کاست، و هم به صورت غیرمستقیم، تأثیر سرمایه اجتماعی را در پیشگیری از فرار، افزایش داد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Social capital and running away from home in high school girl students: the mediating roles of optimism and hope

نویسندگان [English]

  • fatemeh arab 1
  • tahereh elahy 2

1 کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه زنجان

2 دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه زنجان

چکیده [English]

Introduction: Running away from home in adolescents is one of the important difficulties of modern families and societies. Adolescents run away from home Hoping to scape problems they face, without thinking about its future consequences. In fact, running away makes more problem for them and for the society. So it’s essential to recognize effective factors in preventing running away. This research aimed the study role of social capital in high school girl students trend to run away from home with attention to mediating roles of optimism and hope.
Method: 350 girl students of Tehran high schools have been selected by means of multi-stage random cluster sampling and answered Delaviz Social Capital (2006), Afrasiabi Trend to Run Away from Home (2011), Sheier and Carver Optimism (1985) and Snyder Hope (1991) Questionnaires. Factorial analysis was applied and after deleting phrases with nonsignificant factor loading, the specified model analyzed with LISREL software and statistical method path analysis.
Results: The results indicated significant direct effects of social capital on hope, optimism and trend to running away from home (respectively 0/50, 0/52 and -0/26) and effects  of optimism and hope on trend to running away from home (respectively -0/25 and -0/19). Also results indicated significant mediating roles of optimism and hope in the relationship of social capital with trend to running away.
Conclusion: it can be concluded that with increasing social capital, Tendency toward running away from home can be decreased directly. By prompting hope and optimism, we can directly decrease tendency to running away from home, and increase in social capital can impact prevention of escape indirectly as well.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: social capital
  • trend to run away from home
  • hope
  • optimism
  • Adolescent
مراجع
-      اسلامی­نسب، ع. (1372). روان­شناسی جانبازی و معلولیت. اصفهان، انتشارات صفی­علیشاه.
-      افراسیابی، ح. و عرب مقدم، ن. (1390). مطالعه عوامل مرتبط با گرایش نوجوانان به فرار از خانه. فصلنامه دانش انتظامی، سال سیزدهم، شماره 2: 163-190.
-   اکبرزاده، د.، اکبرزاده، ح. و احمدی، ع. (1393). رابطهسرمایهاجتماعیبا مسئولیت اجتماعی و سرمایه روان­شناختی. پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی، دوره­ی 4، شماره 13: 93-106.
-   بابامیری، م.، وطن­خواه، م.، معصومی­جهاندیزی، ح.، نعمتی، م. و درویشی، م. (1391). بررسی رابطه بین سبک­های مقابله با استرس، افکار خودآیند منفی و امیدواری، با شادکامی در افراد معتاد مراجعه­کننده به کلینیک­های ترک اعتیاد شهر اهواز در سال 1390. مجله دانشگاه علوم پزشکی زنجان، ش 84: 82-91.
-   بهادری خسروشاهی، ج.، هاشمی نصرت­آباد، ت. و باباپورخیرالدین، ج. (1391). رابطه سرمایه روان­شناختی با سرمایۀ اجتماعی دانشجویان دانشگاه تبریز. مجله تخصصی پژوهش و سلامت، مرکز تحقیقات توسعۀ اجتماعی و ارتقای سلامت گناباد. دوره2، ش 1: 145-153.
-   حسین­زئی، ع. و سهامی، س. (1396). نقش واسطه­ای بهزیستی روان­شناختی در بین سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی در زنان فرهنگی شهرستان سرباز. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه، سال8، شماره1: 95-117.
-   حمیدی، ف. (1382). بررسی ساخت خانواده، سبک دلبستگی در دختران فراری و اثربخشی خانواده درمانی و درمانگری حمایتی در تغییر آنها. پایان نامه دکتری رشته روان­شناسی، دانشگاه تربیت مدرس.
-   دلاویز، ع. (1384). بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نگرش به توسعه سیاسی در بین معلمان شهرستان مریوان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته پژوهشگری علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز.
-   رسولی، م.، عبدالرضا قره­باغ، ز.، صفوی، م. و حقانی، ح. (1389). روانسنجی (اعتبار و پایایی) مقیاس امیدواری نوجوانان. فصلنامه پیشرفت در پرستاری و مامایی، ش68: 25-31.
-      سپهریان­آذر، ف.، محمدی، ن.، بدلپور، ز. و نوروززاده، و. (1395). رابطه امیدواری و شادکامی با رضایت زناشویی. مجله سلامت و مراقبت، 18 (1): 37-44.
-   سیمی، ز.، آقایوسفی، ع.، مخلوق، م. و محمدی، م. (1396). نقش سرمایه اجتماعی و شاخص­های سلامت اجتماعی در پیش­بینی نگرش به بزهکاری فرزندان. پژوهش­های روان­شناسی اجتماعی، 7 (25): 23-38.
-   علیوردی­نیا، ا.، خوشفر، غ. و اسدی، ح. (1390). مطالعه جامعه­شناختی گرایش دختران دانش­آموز به فرار از منزل. مطالعات اجتماعی- روان­شناختی زنان، 9 (2): 25-54.
-   فرهادی، م.، احمدی­طهورسلطانی، م.، رمضانی، و. و قره­خانی، ا. (1388). سلامت روان سالمندان: نقش بهزیستی معنوی و امیدواری. فصلنامه پژوهش در سلامت روان­شناختی، دوره3، ش2: 43-50.
-      فقهی­فرهمند، ن. (1390). مدیریت پویای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم.
-   گل­پرور، م. و مصاحبی، م. ر. (1394). پیش­بینیبهزیستیمعنویسالمندانازطریق مؤلفه­های سرمایه روان­شناختی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 61: 4-12.
-   لطفی­کاشانی، ف.، وزیری، ش.، زین­العابدینی، س. ­ن. و زین­العابدینی، س. ­ن. (1392). اثربخشی امیددرمانی گروهی بر کاهش پریشانی زنان دچار سرطان پستان. فصلنامه روانشناسی کاربردی، ش28: 45-58.
-   موسیوند، م.، صفایی شکیب، ع. و کمری، ف. (1395). بررسیسطحسرمایهاجتماعی و رابطه آن با سرمایه روان­شناختی در دانشگاه آزاد منطقه 5. فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 6 (3): 419-441.
-      هومن، ح. ع. (1391).  مدل­یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران، انتشارات سمت.
-   یعقوبی، ع.، معتمدی، ع. و سهرابی، ف. (1395). نقش واسطه­ای خوش­بینی در رابطه بین الگوهای شخصیت، باورهای مذهبی، علاقه اجتماعی و سلامت روان. فصلنامه پژوهش­های نوین روان­شناختی، 11 (44): 233-249.
-      Achakzai, J. K. (2011). Causes and Effects of Runaway Children in Crisis: Evidence from Balochistan. Pakistan Economic and Social Review. 49 (2): 211–230.
-      Alavia, K. H., Nena, S., Mohd  Mohamada, S., Sarnona, N.,  Ibrahima, F. &  Mohd Hoesni, S. (2014). Understanding the Factors of Children Missing/Running Away from Home in Malaysia. Jurnal Teknologi (Social Sciences) 66:1, 1–6 
-      Avey, J. B., Reichard, R. J., Luthans, F. & Mhatre, K. H. (2011). Meta-analysis of the impact of positive, psychological capital on employee attitudes, behaviors, and performance. Human Resource Development Quarterly, 22(2), 127-152.-
-      Baek, H. & Roberts, A. M. (2017). The Impact of Negative Family Environment and Depression on Running Away From Home Among Korean Adolescents. International Criminal Justice Review. Vol. 27(3) 188-2
-      Braitman, A. L. & Henson, J. M. (2015). The Impact of Time Perspective Latent Profiles on College Drinking: A Multidimensional Approach. Substance Use & Misuse, 50(5), 664-673.
-      Brockie, L. & Miller, E. (2017). Understanding Older Adults’ Resilience During the Brisbane Floods: Social Capital, Life Experience, and Optimism. Disaster Medicine and Public Health Preparedness. V 11, N1: 72-79. Downloaded from https://www.cambridge.org/core
-   Carver, C. S. & Scheier, M. F. (2014). Dispositional optimism. Trends in cognitive sciences, 18(6), 293-299.
-      Cullen, M. & Whiteford, H. (2012). The interrelations of social capital with health and mental health. World Bank, Discussion paper. Common wealth of Australia publication. Retrieved from http://www.mentalhealth.gov.au/
-      Davis, W. E. & Hicks, J. A. (2013). Maintaining Hope at the 11th Hour: Authenticity Buffers the Effect of Limited Time Perspective on Hope. Personality and Social Psychology Bulletin, 39(12), 1634- 1646.
-   De Man, A. F. (2000). Predictors of adolescent running away behavior. Social Behavior and Personality, 28, 261–268.
-   Fowler, J. H. & Christakis, N. A. (2008). Dynamic spread of happiness in a large social network: longitudinal analysis over 20 year in the Framingham heart study. British Medical Journal. 337- 338.
-   Fredrichson, B. L. (2009). Positivity: Groundbreaking research reveals how to embrace the hidden strength of positive emotions, overcome negativity and thrive.  New York: Grown Publishing
-      ViorstGwadz , M., Cleland, CH. M., Leonard, N. R., Bolas, J., Ritchie, A. S., Tabac, L., Freeman, R., Silverman, E., Kutnick, A., Vaughan Dickson, V., Hirsh, M. & Powlovich, J. (2017). Understanding organizations for runaway and homeless youth: A multi-setting quantitative study of their characteristics and effects. Children and Youth Services Review.  73: 398–410
-      Hmielski, K. M., Carr, J. C. & Baron, R. A. (2015). Integrating discovery and creation perspectives of intrepreneurial action: the relative roles of founding of  human capital, social capital and psychological capital in contexts of risk versus uncertainty. Strategic Entrepreneurship Journal., 9: 289–312.
-      Hill. L., Taylor, J., Richards, F. & Reddington, S. (2014). No-One RunsAway For No Reason’: Understanding Safeguarding Issues When Children and Young People Go Missing From Home. Child Abuse Review. Published online in Wiley Online Library.(wileyonlinelibrary.com) DOI: 10.1002/car.2322
-      Haverkamp, G. L. G., Torensma, B., Vergouwen, A. C. M. & Honig, A. (2015). Psychological Distress in the hospital Setting: A Comparison between Native Dutch and Immigrant Patients. PLOS ONE.11(7):e0159697.
-      Im, H., Baek, H., Kim, H., Hwang, Y. & Ahn, J. (2014). 2014 Survey of comprehensive harmful environmental statues to juveniles. Seoul, Korea: Ministry of Gender Equality and Family in Korea.
-      Jantine J. L. M., Boselie, L., Vancleef, M. G., Smeets, T. & Peters, M. L. (2014). Increasing optimism abolishes pain-induced impairments in xecutive task performance. PAIN , (15)5: 334–340.
-      Kathrin, M., Tannir, N. M. & Cohen, L. (2011). Treatmentrelated optimism protects quality of life in phase II clinical trial for metastatic renal cell carcinoma. Annals of Behavioral Medicine, 42(3), 313-320.
-      Lan Khong, L. Y. (2009). Runaway youths in Singapore: Exploring demographics, motivations, and environments. Children and Youth Services Review.  31: 125–139.
-      Luthans, F., Avolio, B. J. Avey, J. B. & Norman, S. M. (2007). ”Positive Psychological Capital: Measurement and Relationship with Performance and Satisfaction”. Personnel Psychology, 60: 541-572.
-      Radebe, S. J. (2004). The influence of optimism and pessimism on the psycho-physical wellness of learners in grades. North-West University, Vaal Triangle Campus, (1)13: 18-5.
-      Rees, G. (2011). Still Running 3: Early findings of our third national survey of young runaways.
-      The Children’s Society: London.
-      Sarracino, F. (2010). Social capital and subjective well-being trends: Comparing 11 western European countries. The Journal of Socio- Economics, Elsevier, 39(4), 482-517.
-      Sjoblom, Y., (2004). Runaway or thrown out. Journal of Youth Research, 12: 117-135 .
-   Slesnick, N., Erdem, G., Bartle-Harinq, S. & Briqham, G. S. (2013). Intervention with substance- abusing runaway adolescents and their families: results of a randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 81(4): 600-614.
-      Slesnick, N., Dashora, P.,  Letcher, A.,  Erdem, G. & Serovich, J. (2009). A review of services and interventions for runaway and homeless youth: Moving forward. Children and Youth Services Review. 31: 732–742.
-      Snyder, C. R. & Lopez, S. J. (2002). Handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press.
-      Toubaei,  S. H., Nateghi, G. H. R., Dehbozorgi, G. H. R. & Sadr Esfahani, H. (2012). Demographic, Personality and Psychopathology Characteristics of the Runaway Girls in Social Emergency and Rehabilitation Centre of Shiraz, Iran. Iranian Journal of Psychiatry and  Behavioral Sciences, Volume 6, Number 1: 33-39.
-      Tucker, J., Edelen, M., Ellickson, P. & Klein, D. (2011). Running away from home: a longitudinal study of adolescent risk factors and young adult outcomes. Journal of Youth and Adolescence, 40, 507–518.
-      Tyler, K. A. & Bersani  B. E. (2008). A longitudinal study of early adolescent precursors to running away. Journal of Early Adolescence, 28, 230-251.
-      Woolcock, M. (2011), the place of social capital in understanding social and economic outcomes. ISUMA Canadian Journal of Policy Research.
-      Warf, C. W., Clark, L. F., Desai, M., Rabinovitz, S. J., Agahi, G., Calvo, R. & Hoffman, J. (2013). Coming of age on the streets: Survival sex among homeless young women in Hollywood. Journal of Adolescence, 36, 1205–1213
-      Zaer, L. & Khedmatgozar Khoshdel, M. (2014). Meta-Analysis of Studies on Cause and Effects of Runaway Girls in Iran. Mediterranean Journal of Social Sciences. V5, N23, 2006-2016.
پژوهش های روانشناسی اجتماعی
دوره 7، شماره 27 - شماره پیاپی 1
آبان 1396
صفحه 101-121
فایل ها
هم رسانی
ارجاع به این مقاله
آمار