روانشناسی اجتماعی
مجید صفاری نیا؛ احمد علیپور؛ حسین زارع؛ محسن زالی زاده
چکیده
مقدمه: توجه به تواناییهای هیجانی و اجتماعی نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدل (ناظر، کاشف و مشاور-ارزش‌ها) بر شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان دارای رفتار پر خطر انجام شده است.روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون- پس ...
بیشتر
مقدمه: توجه به تواناییهای هیجانی و اجتماعی نوجوانان دارای رفتارهای پرخطر، همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدل (ناظر، کاشف و مشاور-ارزش‌ها) بر شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان دارای رفتار پر خطر انجام شده است.روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون- پس آزمون با گروه آزمایش وگروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر مقطع متوسطه شهر دزفول که در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تحصیل بودند و به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای و براساس تکمیل پرسشنامه رفتار پرخطر (زاده محمدی ، احمد آبادی، حیدری 1390) انتخاب شدند. از این تعداد 40 نفر بصورت تصادفی و در دو گروه گمارده شد. قبل از انجام مداخله به عنوان پیش آزمون هر دو گروه مورد سنجش پرسشنامه های شایستگی هیجانی- اجتماعی (زو و همکاران 2012) و حل مسئله اجتماعی (دزوریلا و همکاران 2002) قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت هشت جلسه در معرض آموزش مدل قرار گرفت. سپس در مرحله پس آزمون، هر دو گروه به پرسشنامه های پژوهش پاسخ دادند. داده ها نیز با استفاده از تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک متغیره مورد تحلیل قرار گرفتند.یافتهها: نتایج نشان داد، بین دو گروه کنترل و آزمایش (مدل ناظر، کاشف، مشاور) از نظر تأثیر بر متغیرهای شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی تفاوت معناداری وجود دارد.نتیجهگیری: با توجه به اثربخشی مدل ناظر، کاشف و مشاور- ارزش‌ها بر ارتقاء شایستگی هیجانی- اجتماعی و حل مسئله اجتماعی نوجوانان دارای رفتار پرخطر شایسته است که این مدل به عنوان یکی از ابزارهای جدید و کاربردی مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد.
روانشناسی اجتماعی
یوسف جلالی؛ حسین اسکندری؛ احمد برجعلی؛ فرامرز سهرابی؛ محمد عسگری
چکیده
مقدمه: شواهد بیشماری حاکی از تغییرات رفتاری اساسی در نوجوانان ایرانی است. به احتمال زیاد بتوان این تغییرات را به مسائل هویتی آنان نسبت داد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتباریابی الگوی روانی اجتماعی هویت نوجوانان ایرانی و تعیین رابطه احتمالی آن با تغییرات رفتاری آنان انجام شد.روش: این پژوهش از لحاظ رویکرد آمیخته بود. در مرحله کیفی ...
بیشتر
مقدمه: شواهد بیشماری حاکی از تغییرات رفتاری اساسی در نوجوانان ایرانی است. به احتمال زیاد بتوان این تغییرات را به مسائل هویتی آنان نسبت داد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتباریابی الگوی روانی اجتماعی هویت نوجوانان ایرانی و تعیین رابطه احتمالی آن با تغییرات رفتاری آنان انجام شد.روش: این پژوهش از لحاظ رویکرد آمیخته بود. در مرحله کیفی از روش روایت پژوهی و در مرحله کمّی از روش همبستگی استفاده شد. در بخش کیفی، جامعه آماری پژوهش نوجوانان پسر 15 تا 20 ساله بعلاوه روانشناسان و جامعهشناسان شهر تهران در سال 1399 بود. 19 نفر از نوجوانان با نمونهگیری داوطلبانه و 6 نفر از متخصصان با نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. در بخش کمی، جامعه آماری پژوهش نوجوانان پسر 15 تا 20 ساله شهر تهران در سال 1399 بود که از بین آنها 218 نفر با نمونهگیری داوطلبانه انتخاب شدند. گردآوری دادهها در بخش کیفی از طریق مصاحبه داستان زندگی مک آدامز (1995) و در بخش کمی به وسیله پرسشنامه محققساخته صورت پذیرفت. جهت تحلیل دادهها در بخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد.یافته ها: نتایج تحلیل محتوا بعلاوه تحلیل عاملی نشان داد که مدل کلان روایت نوجوانان شامل مؤلفههایی چون تعلق به خانواده، پایبندی به ارزشهای دینی و اطاعت از والدین است و مدل ضد روایت نیز مؤلفههایی چون سبک زندگی اختیاری، حس منحصر به فرد بودن، استقلال خواهی و رقابت جویی را در بردارد.نتیجه گیری: میتوان تغییرات رفتاری نوجوانان پسر ایرانی را به دو عامل عمده نسبت داد: 1- تضاد میان برخی مؤلفههای ضد روایت و کلان روایت آنها 2- وضعیت نسبتاً افراطی برخی مؤلفههای روایتهای آنها.
شهلا پاکدامن؛ فرشته سادات مرتضوی نصیری؛ عطیه عرب محبی شهرابی؛ سید محمد ساداتیان
دوره 8، شماره 30 ، شهریور 1397، ، صفحه 79-92
چکیده
چکیده
مقدمه: سرمایه اجتماعی به مجموعه منابعی گفته می‌شود که هر فرد یا گروه برای برقراری ارتباط در اختیار دارد، این منابع با فراهم آوردن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرمایه اجتماعی و مؤلفههای دوگانه آن بین دانشآموزان دختر و پسر شهر تهران انجام گرفت.
روش:جامعه ...
بیشتر
چکیده
مقدمه: سرمایه اجتماعی به مجموعه منابعی گفته می‌شود که هر فرد یا گروه برای برقراری ارتباط در اختیار دارد، این منابع با فراهم آوردن حمایت‌های عاطفی و روانی نقش مؤثری در ارتقاء سلامت روان افراد دارد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه سرمایه اجتماعی و مؤلفههای دوگانه آن بین دانشآموزان دختر و پسر شهر تهران انجام گرفت.
روش:جامعه آماری این پژوهش، نوجوانان 12 تا 18 ساله شهر تهران بودند که از بین آنها نمونه‌ای به حجم 255 نفر (109 دختر و 146 پسر) به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه سرمایه‌ی اجتماعی دانش آموزان نوجوان (SCQ-AS؛ پاویا و همکاران، 2014) استفاده شد. این پرسشنامه توسط پژوهشگران حاضر هنجاریابی و برای نخستین بار به کار گرفته شد. در نسخه هنجار شده برای نوجوانان ایرانی ساختار دوعاملی به دست آمد. توزیع داده‌های مربوط به متغیر سرمایه اجتماعی و ابعاد آن غیرطبیعی بود. بنابراین دادهها با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آزمون U مان ویتنی تجزیه و تحلیل شدند.
یافتهها: دختران نسبت به پسران در سطوح بالاتری از سرمایه اجتماعی قرار دارند. در بعد «انسجام اجتماعی در مدرسه» نیز نمرات دختران سطوح بالاتری را نشان می‌دهد. در بعد «اعتماد» اگرچه پسران نمرات بالاتری را کسب کرده‌اند اما تفاوت نمرات در این بعد بین دو گروه معنادار نیست.
نتیجهگیری: جنس دانش2آموزان در میزان سرمایه اجتماعی آنها تأثیر گذار است. یافتههای این پژوهش می‌تواند در تدارک بسته‌های آموزشی مخصوص والدین و معلمان و کمک به ارتقای سلامت روان‌شناختی دانش آموزان نوجوان مفید واقع شود.
فاطمه عرب‌یارمحمدی؛ طاهره الهی
دوره 7، شماره 27 ، آبان 1396، ، صفحه 101-121
چکیده
مقدمه: فرار از منزل نوجوانان یکی از معضلات گریبانگیر خانوادهها و جوامع امروزی است. نوجوان بدون توجه به عواقب آتی این عمل و صرفاً برای خلاصی از مشکلات درون خانواده اقدام به فرار از منزل میکند و با این عمل، مشکلات بیشتری را هم برای خود و هم برای جامعه ایجاد میکند. از اینرو لازم است عوامل مؤثر در پیشگیری از آن شناسایی شود. ...
بیشتر
مقدمه: فرار از منزل نوجوانان یکی از معضلات گریبانگیر خانوادهها و جوامع امروزی است. نوجوان بدون توجه به عواقب آتی این عمل و صرفاً برای خلاصی از مشکلات درون خانواده اقدام به فرار از منزل میکند و با این عمل، مشکلات بیشتری را هم برای خود و هم برای جامعه ایجاد میکند. از اینرو لازم است عوامل مؤثر در پیشگیری از آن شناسایی شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه اجتماعی، در گرایش به فرار از منزل دختران دبیرستانی، با مدنظر قرار دادن نقش واسطهای متغیرهای روانشناختیِ امیدواری و خوشبینی، انجام شد. روش: پژوهش حاضر با روش همبستگی بر روی 350 نفر از دانشآموزان دبیرستانهای دخترانه شهر تهران، انجام شد. آزمودنیها با روش نمونهگیری تصادفی خوشهای چندمرحلهای انتخاب و به پرسشنامههای سرمایه اجتماعی دلاویز (1384)، گرایش به فرار از منزل افراسیابی (1390)، خوشبینی شایر و کارور (1985) و امیدواری اسنایدر (1991) پاسخ دادند. تحلیل عاملی ابزارهای تحقیق انجام شد و بعد از حذف گویههای با بار عاملی غیرمعنیدار، مدل پیشنهادی پژوهش با استفاده از نرمافزار LISREL و روش تحلیل مسیر بررسی شد. یافتهها: نتایج نشان داد که اثر مستقیم سرمایه اجتماعی بر امیدواری، خوشبینی و گرایش به فرار از منزل ( به ترتیب 50/0، 52/0 و 26/0-) و اثر خوشبینی و امیدواری بر گرایش به فرار از منزل (به ترتیب 25/0- و 19/0-) معنادار میباشد. همچنین نتایج، نقش واسطهای معنادار خوشبینی و امیدواری را، در رابطه بین سرمایه اجتماعی و گرایش به فرار از منزل، نشان دادند و مدل پیشنهادی پژوهش، از برازندگی مطلوب برخوردار بود. نتیجهگیری: براساس یافتههای حاضر میتوان نتیجه گرفت که با افزایش سرمایه اجتماعی میتوان گرایش به فرار از خانه را در دختران کاهش داد و نیز با تقویت امیدواری و خوشبینی، هم به صورت مستقیم میتوان از گرایش به فرار دختران کاست، و هم به صورت غیرمستقیم، تأثیر سرمایه اجتماعی را در پیشگیری از فرار، افزایش داد.