اعتیاد به اینترنت و ارتباط آن بااحساس تنهایی هیجانی و اجتماعی در بین دانشجویان: کاربرد تحلیل خوشه‌ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه روانشناسی، مجتمع آموزش عالی لارستان، فارس، ایران

2 روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، آذربایجان شرقی

3 کارشناس ارشد روانشناسی تربیتی، دانشگاه تبریز

چکیده

مقدمه: یکی از مدرن­ترین رفتارهای اعتیادگونه، پدیده اعتیاد به اینترنت است. اعتیادی رفتاری که به‌طور روزافزون در حال شیوع بیشتر است. پژوهش حاضر باهدف بررسی نیمرخ اعتیاد به اینترنت دانشجویان و تفاوت نیمرخ­ گروه­های مختلف ازنظر تنهایی اجتماعی و تنهایی هیجانی انجام شد.
 روش: جامعه پژوهش حاضر را دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز تشکیل می­دادند که 372 نفر (200 نفر پسر و 172 نفر دختر) با استفاده از روش نمونه­گیری تصادفی خوشه­ای چندمرحله­ای انتخاب شدند. پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ (1998)، پرسشنامه تنهایی هیجانی (1986) و پرسشنامه تنهایی اجتماعی راسل (1996) به‌منظور جمع­آوری اطلاعات استفاده شد.
یافته­ها: داده‌ها با استفاده از روش تحلیل خوشه­ای، تحلیل واریانس چند متغیره MANOVA و آزمون­های تعقیبی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل خوشه­ها سه گروه دانشجویان دارای اعتیاد به اینترنت شدید (8/47=M)، اعتیاد به اینترنت متوسط (8/36=M) و اعتیاد به اینترنت خفیف (6/21=M) را مشخص کرد. همچنین تفاوت بین خوشه­های اعتیاد به اینترنت سه‌گانه زیاد، متوسط و خفیف در مقیاس احساس تنهایی اجتماعی، {001/0 P <و (45/123)F} و تنهایی هیجانی، {001/0 P <و (50/130)F} معنی­داری بود.
نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه درصد بالایی از دانشجویان، از اعتیاد به اینترنت و تنهایی هیجانی - اجتماعی رنج می­برند، بنابراین لازم است پدیده اﻋﺘﻴﺎد اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ به‌عنوان ﻳﻚ ﻣﺸﻜﻞ رواﻧﻲ، توسط برنامه­ریزان فرهنگی و آموزشی و نظام خانواده یک امر مهم در نظر گرفته شود و به‌منظور پیشگیری از این پدیده ضروری است در سطح جامعه در مورد نشانه­ها و علائم اعتیاد به اینترنت، آگاهی­های لازم ارائه شود.
کلمات کلیدی: اعتیاد به اینترنت، تنهایی هیجانی، تنهایی اجتماعی، تحلیل خوشه­ای

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Internet addiction and its relationship with emotional and social feeling of loneliness university students: A cluster analytic approachng of loneliness

نویسندگان [English]

  • somayeh Gholami 1
  • shahram vahedi 2
  • Mozhdeh allahdadi 3
1 Assistant Professor in Pschology, Larestan higher Education Complex
2 Professor in Psychology, Tabriz University
3 . M.A. in Educational Psychology
چکیده [English]

Introduction: Problematic computer use is a growing social issue which is being debated worldwide. This study examined the prevalence of internet addition among Tabriz university students and its relationship with emotional and social feeling of loneliness. Method: 372 students of Tabriz University (200 male students and 172 female students) were selected by multi-stage random cluster sampling. For gathering data, of Young internet addiction test (1998), loneliness questionnaire Woodworth (1986) emotional and social loneliness Russell questionnaire (1996) were utilized. Result: Data were analyzed by cluster analysis and MANOVA. The results of cluster analysis showed three clusters with mind (M= 21.6), moderate (M= 36.8) and severe (M= 47.8) degrees of internet addition. Also significant differences among 3 profiles were found in emotional loneliness [F (130/5, P≤ 0/001] and social isolation [F (123.45, P≤ 0/001]. Conclusion: Given the rising percentage of students suffer from Internet addiction and emotional-social isolation, it is therefore necessary to consider the phenomenon of Internet addiction as a psychological problem by cultural and educational planners and the family system. In order to prevent this phenomenon, it is necessary to provide the necessary knowledge at the community level about signs and symptoms of addiction to the Internet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: addiction to Internet
  • Emotional loneliness
  • Social isolation
  • cluster analytic

مراجع

  • احدی، بتول. (1388). رابطه احساس تنهایی و عزت‌نفس با سبک‌های دل‌بستگی دانشجویان. مجله مطالعات روان‌شناختی، 5 (1)، 112-95.‎
  • احمدی، خدابخش، عبدی، محمدرضا، عبدالملکی، هادی، شهسوارانی، امیرمحمد (1391). بررسی ویژگی‌های شخصیتی نوجوانان مبتلابه اعتیاد اینترنت. ماهنامه دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، 16 (6)، 492-487.
  • امیدوار، احمد و صارمی، علی‌اکبر (1381). اعتیاد به اینترنت: توصیف، سبب‌شناسی، پیشگیری، درمان و مقیاس‌های سنجش اختلال اعتیاد به اینترنت. مرکز مشاوره و خدمات روان‌شناختی پردیس، مشهد: انتشارات تمرین.
  • داورپناه، فروزنده (1372). هنجاریابی نسخه تجدید نظر شده مقیاس احساس تنهایی UCLA برای دختران 12 تا 18 ساله در تهران. پایان­نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  • رحیم­زاده، سوسن؛ بیات، مریم و اناری، آسیه (1388). احساس تنهایی و خوداثربخشی اجتماعی در نوجوانان. روانشناسی تحولی، 6 (22): 96-78.
  • جعفری ندوشن، محمدعلی، علی­پور ندوشن، خدیجه، میری­زاده، مریم، احمری طهران، هدی، نوروزی نژاد، غلامحسین، صادقی یکتا، طاهره، علی­پور ندوشن، مرضیه. (1391). همبستگی اعتیاد به اینترنت با سلامت عمومی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قم. سال تحصیلی 90-1389. مجله دانشگاه علوم پزشکی قم، 6 (3)، 90-86.
  • حسین­وند، پروانه و سواری، کریم (1393). مقایسه ویژگی­های شخصیتی و احساس تنهایی دانشجویان کاربر و غیرکاربر شبکه­های اجتماعی. روانشناسی بالینی و شخصیت )دانشور رفتار(، 16(2)- 189-181.
  • حیدریان، خاطره (1396). رابطه بین میزان و نحوه استفاده از شبکه­های اجتماعی، بلوغ زودرس، احساس تنهایی، ارتباط با جنس مخالف و عملکرد تحصیلی در دانش­آموزان دختر متوسطه اول شهرستان آبدانان. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
  • ازخوش، منوچهر (۱۳۸۲). کاربرد آزمون­های روانی و تشخیصی بالینی. تهران: نشر روان.
  • بابا شهابی، روناک؛ کاشانی­نیا، زهرا (1386). بررسی تاثیر مهارت حل مساله بر اضطراب اجتماعی نوجوانان فاقد سرپرستی موثر مقیم مراکز شبانه روزی تحت پوشش سازمان بهزیستی استان کردستان . مجله دانشگاه علوم پزشکی کردستان، دوره 12: 25-18.
  • چگینی، سودابه؛ نیک­پور، بهمن؛ باقری­یزدی، عباس (۱۳۸۱). اپیدمیولوژی اختلالات روانی در شهر قم. مجله­ی دانشگاه علوم پزشکی بابل، سال چهارم، شماره 3، ۵۱-۴۴.
  • حسینیان، سیمین، احقر، قدسی و  پورغفار عبدی، مهیار (1393). اثربخشی آموزش خودگویی های درونی مثبت بر کاهش میزان اضطراب اجتماعی کوتاه‌قامتان شهر تهران. تحقیقات روان‌شناختی، دوره 6، شماره 23: 33-14.
  • سعیدی، علی و شکیبا، ابوالقاسم (1384). روان‌شناسیوآسیب‌شناسیارتباطاتاینترنتی، انتشارات سنبله.
  • شکرافشان، ناهید؛ عسکری­زاده، قاسم و باقری، مسعود (1396). رابطه­ی بین هراس اجتماعی، سلامت معنوی و رضایت از زندگی با اعتیاد به اینترنت. پژوهش­های روانشناسی اجتماعی، 7 (25): 94-77.
  • عبدالهی مجارشین، رضا (۱۳۸۵). رابطه­ی سیستم­های بازداری/ فعال­سازی با سوگیری حافظه­ی ناآشکار و آشکار در افراد افسرده. پایان­نامه­ی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تبریز.
  • ﻋﺴﮕﺮی، ﭘﺮوﯾﺰ و ﻣﺮﻋﺸﯿﺎن، فاطمه (1387). راﺑﻄﻪ ویژگی‌های ﺷﺨﺼﯿﺘﯽ و اﺿﻄﺮاب ﮐـﺎﻣﭙﯿﻮﺗﺮ ﺑــﺎ اﻋﺘﯿــﺎد ﺑــﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧــﺖ در داﻧﺸــﺠﻮﯾﺎن داﻧﺸــﮕﺎه آزاد اﺳــﻼﻣﯽ واﺣــﺪ اﻫــﻮاز. یافته‌های ﻧــﻮ در روانﺷﻨﺎﺳﯽ، 2(7)، 35-23.
  • علوی، سلمان، اسلامی، مهدی، مرآثی، محمدرضا، نجفی، مصطفی، جنتی‌فرد، فرشته، رضاپور، حسین (1389). ویژگی­های روان­سنجی آزمون اعتیاد به اینترنت یانگ. مجله علوم رفتاری، 13، 190-183.
  • فیروزآبادی، علی (1382). پیامدهای اعتیاد مدرن وابستگی به اینترنت. ماه­نامه گزارش، شماره 147، 100- 106.
  • کجباف، محمدباقر و پورمودت، خاتون (1396). بررسی اضطراب اجتماعی در دانش‌آموزان استفاده‌کننده از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مجازی. پژوهش­های روانشناسی اجتماعی، 6 (23): 105-93.
  • مدرسی یزدی، فائزه السادات (1393). بررسی عوامل اجتماعی، فرهنگی انزوای اجتماعی دختران مجرد بالای 30 سال شهر یزد. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه یزد. دانشکده علوم اجتماعی.
  • مظاهری نژادفرد، گلناز؛ معتمدی، عبدالله؛ زیودار، نجمه؛ پوراسدی، زهره و شاهواروقی فراهانی، ندا (1396). نقش هیجان­های منفی و سبک­های دل‌بستگی در پیش­بینی اعتیاد به اینترنت. پژوهش­های روانشناسی اجتماعی، 7 (25): 58-39.
  • منصوری، مرتضی (1396). نقش میانجی­گر احساس تنهایی در رابطه بین سرمایه اجتماعی و گرایش به شبکه اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  • واحدی، شهرام و اکبری، سونیا (1389). احساس تنهایی هیجانی به‌عنوان میانجی رابطه بین بهزیستی معنوی، فاصله اجتماعی و احساس تنهایی اجتماعی با افسردگی دانشجویان دختر. روانشناسی کاربردی، 4 (4)، 24-7.
  • یزدانی، امین رضا (1385). بررسی ارتباط طرز تفکر منطقی و غیرمنطقی و افسردگی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.
  • refrences
  •  
  • -          Abel, G., Plumridge, L., & Graham, P. (2002). Peers, networks or relationships: Strategies for understanding social dynamics as determinants of smoking behavior. Drugs-Education Prevention and Policy, 9, 325-338.
  • -          Anderson, K. J. (2001). Internet use among college students: An exploratory study. Journal of American College Health, 50(1), 21-26.
  • -          Azher, M., Khan, R. B., Salim, M., Bilal, M., Hussain, A., & Haseeb, M. (2014). The relationship between internet addiction and anxiety among students of University of Sargodha. International Journal of Humanities and Social Science, 4(1), 288-293.
  • -          Bae, S. M. (2017). Smartphone addiction of adolescents, not a smart choice. Journal of Korean Medical Science, 32: 1563-1564.
  • -          Coniglio, M. A., Muni, V., Giammanco, G., & et al. (2007). Excessive Internet use and Internet addiction: emerging public health issues. Igiene E Sanita Pubblica, 63(2):127.
  • -          Chou, W. J., Huang, M. F., Chang, Y. P., & et al. (2017). Social skills deficits and their association with Internet addiction and activities in adolescents with attention deficit/ hyperactivity disorder. Journal of Behavior Addict, 6(1): 42.
  • -          Cui, X. (2016). The internet of things, in Ethical Ripples of Creativity and Innovation. Springer, 61–68.
  • -           Dalbudak, E., Evren, C., Aldemir, S., Coskun, K. S., Ugurlu, H., and Yildirim, F. G. (2013). Relationship of internet addiction severity with depression, anxiety, and alexithymia, temperament and character in university students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 16: 272-278.
  • -           Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in human behavior, 17(2), 187-195.
  • -          Duke, É. and Montag, C. (2017). Smartphone addiction and beyond: initial insights on an emerging research topic and its relationship to internet addiction, in Internet Addiction. Springer: 359–372.
  • -          Duran, M. G. (2003). Internet Addiction Disorder. All Psych Journal, 14 December.
  • -         Mutlu Bayraktar, D., Polat hopcan, E., Hopcan, S. (2013). Adoption of Social Networks and loneliness situations of candidate teachers”, Sayt, 20, 35-45.
  • -          Grohol, J. M. (2009). Too Much Time Online: Internet Addiction or Healthy Social Interactions? Cyber Psychology & Behavior, 2(5), 395-401.
  • -          Hamburger, Y. A., & Ben- Artzi, E. (2000). The relationship between extraversion and neuroticism and the different uses of the Internet. Computers in Human Behavior, 16, 441–449.
  • -          Hardie, E., & Tee. M. Y. (2007). Excessive internet use: The role of personality, loneliness and social support networks in internet addiction. Australian Journal of Emerging Technologies and Society, 5 (1): 34- 47.
  • -          Heimberg, R. G., Liebowitz, M. R., Hope, D. A., & Rschneier, F. (1998). Social phobia, Diagnosis, assessment and treatment. New York: Guilford Press.
  • -          Lim, J., Gwak, A. R., Su, M. P., & et al. (2015). Are adolescents with Internet Addiction? Prone to aggressive behavior? The mediating effect of clinical comorbidities on the predictability of aggression in adolescents with Internet Addiction. Cyber psychology Behavior Social Network, 18 (5): 260.
  • -          Jang, K. S., Hwang, S. Y., Choi, J. Y. (2008). Internet Addiction and Psychiatric Symptoms among Korean Adolescents. Journal of School Health, 78(3), 165–171.
  • -          Jo, H., Na, E., and Kim, D. (2018). The relationship between smartphone addiction predisposition and impulsivity among korean smartphone users. Addiction Research & Theory, 26, 77–84.
  • -          Ko, C. H., Yen, J. Y., Yen, C. F., Lin, H. C., Yang, M. J. (2007). Factors predictive for incidence and remission of internet addiction in young adolescents: a prospective study. Department of psychiatry, Kaohsiung medical university Hospital, Kaohsiung, Taiwan.
  • -          Kratzer, S., Hegerl, U. (2008). Is Internet Addiction a disorder of its own? A study on subjects with excessive internet use. Psychiatrische Praxis, 35 (2), 80-83.
  • -          Kraut, P., Patterson M., Lundmark V., Kiesler S., Mukopadhyay T., & Scherlis W., (1998). Internet paradox: a social technology that reduces social involvement and psychological well-being. American Psychologist, 53, 65-77.
  • -          Kuss, D. J., and Lopez-Fernandez, O. (2016). Internet addiction and problematic internet use: a systematic review of clinical research. World Journal of Psychiatry, 6, 143–176.
  • -          Lachman, B., & etal. (2018). the Role of Empathy and Life Satisfaction in Internet and Smartphone Use Disorder. Original Research, 9, 398.
  • -          Lee, C., & Lee, S. (2017). Prevalence and predictors of smartphone addiction proneness among Korean adolescents. Children & Youth Services Review, 77, 10-17.
  • -          Lee, J., Sung, M., Song, S., Lee, Y., Lee, J., Cho, S., et al. (2016). Psychological Factors associated with smartphone addiction in South Korean adolescents. Journal of Early Adolescent, 38 (3): 288-302.
  • -          Lee, H., Kim, J. W., and Choi, T. Y. (2017). Risk factors for smartphone addiction in Korean adolescents: smartphone use patterns. Journal of Korean Medical Science, 32, 1674–1679.
  • -          Lin, S. S., & Tsai, C. C. (2002). Sensation seeking and internet dependence of Taiwanese high school adolescents. Journal Computers in human behavior, 18(4), 411-426.
  • -          Nestler, E. J. (2013). Epigenetic mechanisms of drug addiction. Current Opinion Neurobiology, 23(4), 521.
  • -         Milošević-Đorđević, J. S., & Žeželj, I. L. (2014). Psychological predictors of addictive social networking sites use: The case of Serbia. Computers in Human Behavior, 32, 229-234.
  • -          Park, H., and Choi, E. (2017). Smartphone addiction and depression: the mediating Effects of self-esteem and resilience among middle school students. Journal of Korean Academy of Community Health Nursing, 28, 280-290
  • -          Poushter, J. (2016). Smartphone ownership and internet usage continues to climb in emerging economies. Pew Research Center 22.
  • -          Russell, D. (1996). UCLA Loneliness Scale (Version 3): Reliability, validity, and factor structure. Journal of Personality Assessment, 66, 20-40.
  • -          Salehi, M., Khalili, M. N., Hojat, S. K., Salehi, M., & Danesh, A. (2014). Prevalence of internet addiction and associated factors among medical students from Mashhad, Iran in 2013. Iranian Red Crescent medical journal, 16(5), 1-7.
  • -          Schoenfeld, D., & Yan, Z. (2012). Prevalence and correlates of Internet addiction in undergraduate students: Assessing with two major measures. International Journal of Cyber Behavior, Psychology and Learning, 2(2), 16- 34.
  • -          Shao, Y. J. (2018). Internet addiction detection rate among college students in the People’s Republic of China: a meta‑analysis. Child Adolescent Psychiatry Mental Health, 12, 25.
  • -          Soule, L. C., Shell, L. W., & Kleen, B. A. (2003). Exploring Internet addiction: Demographic characteristics and stereotypes of heavy Internet users. The Journal of Computer Information Systems, 44(1), 64.
  • -         Thompson, S. J. (1996). Internet Connectivity: Addiction and Dependency Study. The Penn State McNair Journal, the Pennsylvania State University, 3, 137-154.
  • -          Wang, W. (2001). Internet dependency and psychosocial maturity among college students. International Journal of Human-Computer Studies, 55 (6): 919-938.
  • -          Windham, R. C. (2008). The changing Landscape to Psychological adjustment and academic performance. Thesis (PHD) the George Washington University, Columbian College of Arts and Sciences and Graduate School of Education and Human Development.
  • -          Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F. & et al (2008). Psychiatric and internet addiction with internet addiction: comparison with substance use.Psychiatry and Clinical Neurosciences, 62, 9-16.
  • -          Yen, J. Y., Ko, C. H., Yen, C. F., Wu, H.Y., Yang, M.J. (2007). The comorbid psychiatric symptoms of internet addiction: attention deficit and hyperactivity disorder (ADHD), depression, social phobia, and hostility. Journal of Adolescent Health, 41, 93 – 8.
  • -          Yoo, H. J., Cho, S. C., Ha, J., Yune, S. K., Kim, S. J., Hwang, J., et al. (2004). Attention deficit hyperactivity symptoms and internet addiction. Journal of Psychiatry & Clinical Neurosciences, 58(5), 487-94.
  • -          Young, K. S. (1999).  Internet addiction: symptoms, evaluation, and treatment. In: Van de Creek L, Jackson T, editors. Innovations in clinical practice: a source book, vol. 17. Sarasota, FL: Professional Resource Press.
  • -          Young, K. S., & Abreu, C. N. D. (2010). Internet addiction: a handbook and guide to evaluation and treatment. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.
  • -          Young, K.S., Rogers, R. C. (1998). The relationship between depression and internet addiction.Cyber psychology Behavior, 1: 25-28.
  • -          Wyllie, A., & Casswell, S. (1997). Gender focus of target groups for alcohol health promotion strategies in New Zealand. Health Promotion International, 12, 141- 149.
  •  
پژوهش های روانشناسی اجتماعی
دوره 9، شماره 35
آذر 1398
صفحه 33-52

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار