نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

مقدمه: دستیابی به هدف­های آموزشی و پرورشی با وجود آشفتگی­های عاطفی ـ سازشی امری مشکل و غیرممکن است، بنابراین پژوهش حاضر درصدد بررسی تأثیر آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری اجتماعی و حساسیت بین­فردی دانش­آموزان بود.
روش: این پژوهش از نوع نیمه­آزمایشی همراه با پیش­آزمون-پس­آزمون با گروه آزمایش و گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش­آموزان پسر مقطع متوسطه اول شهر تبریز در سال تحصیلی 96-1395 بود که به­ روش نمونه­گیری تصادفی چند مرحله­ای انتخاب گردیدند و براساس تکمیل پرسش­نامه حساسیت بین­فردی،30 نفر از دانش­آموزان، انتخاب و به­طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. دانش­آموزان هر دو گروه به سیاهه سازگاری اجتماعی برای دانش­آموزان مدارس، پاسخ دادند. گروه آزمایش، به مدت دوازده جلسه، در معرض برنامه آموزش تنظیم هیجان قرار گرفت، سپس در مرحله پس­آزمون، هر دو گروه به پرسش­نامه­های پژوهش پاسخ دادند. داده­ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری و تک­متغیره مورد تحلیل قرار گرفتند.
یافته­ها: نتایج نشان داد که آموزش تنظیم هیجان، باعث کاهش حساسیت بین­فردی، در گروه آزمایش در مراحل پس­آزمون شد. همچنین، میزان سازگاری اجتماعی در گروه آزمایش ،در مراحل پس­آزمون، افزایش یافت و مقایسه میانگین نمرات پیش­آزمون– پس­آزمون تفاوت معناداری را نشان داد.
نتیجه­گیری: باتوجه به اینکه آموزش تنظیم هیجانی می­تواند باعث کاهش حساسیت بین­فردی و ارتقای سازگاری اجتماعی دانش­آموزان شود، بهتر است که در برنامه­ریزی­های آموزشی و پرورشی جنبه­های عاطفی و هیجانی دانش­آموزان مورد توجه قرار گیرد

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effectiveness of Emotional Regulation Training on Students Social Adaptation and Interpersonal Sensitivity

نویسندگان [English]

  • mansour byramy 1
  • toraj hashemy 2
  • mojtaba ashory 3

1 استاد گروه روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

2 استاد، گروه روانشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

3 دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده [English]

Introduction: It is difficult if not impossible to achieve educational and goals with compromise emotional disturbances. Therefore, the present study aimed to investigate the effect of emotional regulation training on social adjustment and interpersonal sensitivity of students.
Method: This is a semi-experimental study with pre-test-post-test with the experimental group and the control group. The statistical population consisted of all high school boys in Tabriz in the academic year of 1395-96. Multi-stage random sampling was used. Based on an interpersonal sensitivity questionnaire, 30 students were selected. They were randomly Assigned to experimental and control groups. Students of both groups responded to the social compatibility checklist for school students. The experimental group was subjected to an excitement training program for 12 sessions. Then, in the post-test, both groups responded to the questionnaires. Data were analyzed using multivariate and single-variable covariance analysis.
Results: The results showed that emotional regulation training reduced the interpersonal sensitivity in the experimental group at post-test and stage. Also, the level of social adjustment in the experimental group in the post-test and stage increased and the comparison of the mean scores of the pre-test-post-test showed a significant difference.
Conclusion: Considering that emotional regulation training can reduce interpersonal sensitivity and promote social adjustment of students, it is better to emphasize the emotional aspects of students in educational programs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: emotional regulation
  • interpersonal sensitivity
  • social adjustment
 
-   ابوالقاسمی، ع.، بیگی، پ. و نریمانی، م. (1390). بررسیاثربخشیدو روش آموزشی شناختیـ رفتاری و مهارت­های تنظیم هیجان بر خودکارآمدی و سازگاری تحصیلی دانش­آموزان دارای اضطراب امتحان. روان­شناسی تربیتی، 7(22)، 22-42.
-      جعفری، م. و احمدزاده، ف. (1392). بررسی ارتباط بین مولفه­های هوش­هیجانی با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان. مجله علوم پزشکی رازی، دوره 21 (125)، 85-93.
-   بصیرشبستری، س.، شیرین بک، ا.، سفیدی، ف. و شرکت دلیری، ح. (1392).  بررسی رابطه میان سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دندان پزشکی قزوین در سال تحصیلی 1390-1389. مجلــه­ی توسـعه­ی آمـوزش در علـوم پزشــکی. 6(11)، 1-10.
-      بیکر، ت. (1394). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نایبی. تهران. نشر نی.
-   خوش­روش، س.، خسرو جاوید، م. و حسین­خانزاده، ع. (1394). اثربخشی آموزش تنظیم هیجانی بر پذیرش اجتماعی و همدلی دانش­آموزان مبتلا به نارساخوانی. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 5 (1)، 32-46.
-   درگاهی، ش.، زراعتی.، م.، قمری­کیوی، ح.، اعیادی، ن. و حقانی، م. (1394). اثربخشی مبتنی بر آموزش تنظیم هیجانی در بهزیستی هیجانی و رضایت زناشویی زوجین نابارور. مجله روان پرستاری، 28 (94)، 151-162.
-      ساروخانی، ب. (1387). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. اصول و مبانی. تهران. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
-   صالحی، ا.، باغبان، ا.، بهرامی، ف. و احمدی، س. (1391). تأثیر دو روش آموزش تنظیم هیجان مبتنی بر مدل فرایند گراس و رفتاردرمانی دیالکتیک، بر علائم مشکلات هیجانی. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 14 (3)، 49-55.
-   علی مهدی، م.، سادات کاظمی، آ.، فهیمی، ص. و مجتبایی، م. (1392). پیش­بینی سازگاری عاطفی، اجتماعی و تحصیلی دانش­آموزان براساس مدل زیستی شخصیت­گری. مجله علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، 23 (4)، 240-244.
-   فرداینی سلفی، ح.، کارسازی، ح.، امامی عزت، آ. و بخشی­پور رودسری، ع. (1394). روابط ساختاری حساسیت اضطرابی، نگرانی و دشواری در تنظیم هیجان با اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال پانیک. مجله اندیشه و رفتار. 9 (36)، 77-90.
-   قاسمی جوبنه، ر.، موسوی، س.، ظنی­پور، آ. و حسینی صدیق، م. (1395). رابطه بین ذهن­آگاهی و تنظیم هیجان، با تعلل­ورزی تحصیلی دانشجویان. مجله راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 9 (2)، 134-141.
-   قرتپه، آ.، طالع­پسند، س.، منشتی، غ.، ابوالفتحی، م.، صلحی، م. و قره­تپه، ش. (1394). ارتباط سازگاری فردی و اجتماعی با منبع کنترل و جنسیت در دانش­آموزان تیزهوش دبیرستانی کرمانشاه. مجله آموزش بهداشت و ارتقای سلامت، 3 (2)، 160-166.
-   کاتبی، ن. (1391). تأثیر آموزش مهارت­های زندگی بر سلامت روان و منبع کنترل دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه پیام­نور استان قزوین، به­منظور پیشگیری از آسیب­های اجتماعی. فصلنامه دانش انتظامی قزوین، 1 (3)، 45-65.
-      لطیفیان، م. و سیف، د. (1386). بررسی تأثیر خودآگاهی بر اختلالات بین­فردی دانشجویان. مجله علوم اجتماعی و انسانی دانشگاه شیراز، 26 (3)، 138-150.
-   مشرقی کاویجانی، س.، خدابخشی کولایی، آ.، حمیدی­پور، ر. و مصلی­نژاد، ل. (1394). رابطه بین هوش اخلاقی و سازگاری اجتماعی با شیوه­های مقابله با استرس در دستیاران تخصصی پزشکی دانشگاه­های تهران در سال 1394. مجله آموزش و اخلاق در پرستاری، 4 (4)، 33-41.
-   نریمانی، م.، عباسی، م.، ابوالقاسمی، ع. و احدی، ب. (1390). مقایسه­ی اثر بخشی آموزش پذیرش/ تعهد با آموزش تنظیم هیجان بر سازگاری دانش­آموزان دارای اختلال ریاضی. مجله­ی ناتوانی­های یادگیری، 2 (4)، 154-176.
-   وجودی، ب.، عطارد، ن. و پورشریفی، ح. (1393). مقایسه حساسیت بین­فردی و ابراز وجود در افراد وابسته به مواد مخدر و عادی. مجله اعتیاد پژوهی، 8 (31)، 110-118.
-      Bano, A., & Naseer, N. (2014). Social Adjustment and Academic Achievement of Primary Graders. Pakistan Journal of Social Sciences (PJSS), 34(1); 217-277.
-      China, F. T., (2015). The Relationship between Social Support, Social Adjustment, Academic Adjustment, and Academic Performance Among College Students in Tanzania (Doctoral dissertation, The Open University of Tanzania).
-      DeRosier, M. E., & Lloyd, S. W. (2010). The impact of children's social adjustment on academic outcomes. Reading & Writing Quarterly, 27(1-2), 25-47.
-      Eifert, G. H., Forsyth, J. P., Hayes, S. (2005). Acceptance and Commitment Therapy for anxiety disorders: apractitioner’s treatment guide using mindfulness, acceptance, and values based behavior changestrategies. Oakland: New Harbinger Publications.
-      Forsythe, V. A., (2014). Choosing emotion regulation strategies: the effects of interpersonal cues and symptoms of Borderline Personality Disorder. The Ohio State University.
-      Feldma-Barrett, L. & Salovey, P. (2001). The Wisdom in FeelingPsychological Processes in Emotional Intelligence. New York: The Guilford Press.
-      Johnson S. M., Talitmane. (1997). Predictors of success in emotionally focused marital therapy. Marital famther, 23(2):135-52.
-      McCabe, R. E., Blankstein, K. R., & Mills, J. S. (1999). Interpersonal sensitivity and social problem-solving: Relations with academic and social self-esteem, depressive symptoms, and academic performance. Cognitive Therapy and Research, 23(6), 587-604.
-      Otani, K., Suzuki, A., Matsumoto, Y., Shibuya, N., Sadahiro, R., & Enokido, M. (2014). Correlations of interpersonal sensitivity with negative working models of the self and other: evidence for link with attachment insecurity. Annals of general psychiatry, 13(1), 5-13.
-      Selcuk, G. S., Caliskan, S., and Erol, M. (2007). Theeffect of gender and grade levels on Turkish.physics teacher candidates’ problem solving Strategies. Journal of Turkish since education, 4(2), 10-19.
-      Tugade, M. M., Frederickson, B.L. (2002). Positive emotions and emotional intelligence. In: L. Feldman-Barrett & P. Salovey (Eds.), the wisdom in feeling. New York: The Guilford Press. Pp. 319-340.